Zdalne włączanie oświetlenia: Triak, optotriak i bezpieczne sterowanie LED oraz świetlówkami

Sun Aug 03, 2014 1:32 pm   

Po przerwie spowodowanej brakiem czasu chciałbym wrócić do realizacji
projektu zdalnego włączania oświetlenia w kilku pokojach.
Od początku planowałem wykorzystać duet optotriak + triak w roli
elementu wykonawczego. Po drodze jednak spotkałem się z kilkoma
twierdzeniami, których prawdziwości nie udało mi się zweryfikować.

Słyszałem chociażby, że w ten sposób nie powinno się sterować
świetlówkami kompaktowymi, gdyż ich przetwornica stanowi obciążenie
indukcyjne, mogące zniszczyć triak. Jeśli tak, to może warto
zainstalować jakiś układ gasikowy (kondensator i rezystor połączone
równolegle z triakiem)? Widziałem też rozwiązanie z warystorem pełniącym
funkcję podobnego zabezpieczenia.

Zakładając, że powyższa uwaga jest prawdziwa dla świetlówek
kompaktowych, to czy można się także spodziewać podobnej sytuacji w
przypadku LED-ów? To znaczy czy zainstalowana w nich elektronika może
stwarzać jakieś zagrożenie dla triaka?
U siebie używam przede wszystkim LED-ów, ale jednak chciałbym, aby układ
był przygotowany na włączenie w obwód np. standardowej żarówki albo
świetlówki.

Kolejna sprawa to włączanie w zerze. Mam zamiar dorobić do układu
funkcję wykrywania przejścia przez zero i wszystkie odbiorniki włączać
dopiero w tym momencie, celem uniknięcia udarów prądowych. NIE mam
zamiaru robić na tym ściemniania. Kiedyś spotkałem się z twierdzeniem,
że pewnych odbiorników pod żadnym pozorem nie należy włączać w zerze.
Rozmówca nie pamiętał jednak o co dokładnie chodziło. Ktoś może
orientuje się jakie mogło być pochodzenie tej informacji?

Sun Aug 03, 2014 2:14 pm   

Dnia Sun, 03 Aug 2014 15:32:32 +0200, Atlantis napisał(a):



nie są dostosowane do zasilania fragmentami sinusoidy. Tracą sprawność, nie
zapewniają równego i o dużej dynamice zasilania mocą rurki. Ale są
produkowane specjalne wersje św. kompakt. które to znoszą.



--
Jacek

Sun Aug 03, 2014 2:22 pm   

Hello Atlantis,

Sunday, August 3, 2014, 3:32:32 PM, you wrote:


Pojemnoœciowe. Dokładniej: za mostkiem prostowniczym jest spora
pojemnoœć dajšca udar pršdowy przy starcie.


To dotyczy obcišżeń indukcyjnych tylko i wyłšcznie. Dobrym
rozwišzaniem byłby termistor rozruchowy ale nie jest łatwo o
termistory na stosunkowo niewielkie pršdy pracy.


Dokładnie takie samo. Do mocy 25W oœwietlenie nie wymaga stosowania
układów ograniczajšcych zawartoœć harmonicznych. Jeœli chcesz mieć
pewnoœć, że Ÿródło œwiatła może współpracować z triakiem - szukaj
tylko takich z napisem „dimmable” czyli mogšcych współpracować ze
œciemniaczami - te sš całkowicie bezpieczne dla triaków.


To zastosuj triak na wyższy pršd - taki wytrzyma udary pršdowe.


Ale taki sposób włšczania jest dobry dla obcišżeń rezystancyjnych.
Obcišżenia czysto indukcyjne powinny być włšczane w maksimum sinusoidy
a zawierajšce duże pojemnoœci filtrujšce stopniowo, od zera za
opadajšcym zboczem „wstecz”.


Transformatory toroidalne dużej mocy włšczone w zerze mogš wywalić
bezpieczniki. Ale jeœli za transformatorem jest prostownik i solidna
bateria kondensatorów, to może wywalać bezpieczniki w każdym momencie
- jakby się człowiek nie odwrócił - odwłok zawsze z tyłu.

--
Best regards,
RoMan
Nowa strona: http://www.elektronika.squadack.com (w budowie!)

Sun Aug 03, 2014 5:39 pm   

pojemnościowe, nie indukcyjne. Akurat indukcyjne obciążenia triaki
znoszą dobrze, przecież wszystkie regulatory obrotów do wiertarek,
mikserów czy odkurzaczy są na triakach a obciążeniem jest silnik.


Mam LEDy włączane triakiem (bez regulacji, w zerze) i od lat działa dobrze.


Nie musisz nic dorabiać. Niektóre optotriaki mają taką funkcjonalność,
po prostu zastosuj taki (np MOC3043)

pozdrawiam

Fri Aug 08, 2014 4:59 pm   

W dniu 2014-08-03 16:22, RoMan Mandziejewicz pisze:


Sposobem na to jest mały dławik. Może być mały, nasycanie nie przeszkadza.


Zawsze warto, nawet dla "snubberlessowych" triaków.


Warystor, jak to warystor, zabezpiecza przed przepięciami. Ale przez
swoją pojemność także ogranicza dU/dt, jak gasik. Na pewno nie zaszkodzi.


Ale ma większy "holding current" i przy małej mocy może nie pracować
poprawnie.

Pozdrawiam,
P.P.

Fri Aug 08, 2014 5:08 pm   

Hello Paweł,

Friday, August 8, 2014, 6:59:59 PM, you wrote:


Wcale nie mały a nasycenie bardzo przeszkadza.

[... szkoda, że odpowiadasz na nie moje treści do mnie ...]

--
Best regards,
RoMan
Nowa strona: http://www.elektronika.squadack.com (w budowie!)

Fri Aug 08, 2014 6:13 pm   

W dniu 2014-08-08 19:08, RoMan Mandziejewicz pisze:

Akurat w tym przypadku nie.
Triak otwiera się w taki sposób, że najpierw tworzy się wąski kanał,
który dość wolno się rozszerza. Jeśli prąd w czasie włączania triaka
przekroczy wytrzymałość tego kanału to struktura przegrzewa się lokalnie
i dochodzi do uszkodzenia. I taki jest sens podawanej w katalogach
wartości dI/dt przy włączaniu triaka (tej bez literki c, parametry z
literką c dotyczą wyłączania). Po całkowitym włączeniu triaka dI/dt może
być już dowolnie duże. Rolą dławika jest zmniejszenie szybkości
narastania prądu do czasu całkowitego otwarcia triaka. Potem dławik może
wejść w nasycenie a triakowi to nie zaszkodzi.
Tak właśnie projektowane są dostępne w handlu dławiki do triaków.
Projektowanie przy założeniu unikania nasycenia jest niepotrzebnym
zwiększaniem masy, wielkości i ceny urządzenia.
Tak, Panie Romanie, cytując Twoje słowa: "trzeba rozumieć znaczenie
parametrów podawanych w katalogach" ;-)

P.P.

PS. Oczywiście, jeśli dławik będzie za mały, to nie spełni swojej roli.
Nie zmienia to faktu, że może się nasycić.

Wed Aug 13, 2014 12:18 pm   

Użytkownik "Paweł Pawłowicz" napisał
W dniu 2014-08-08 19:08, RoMan Mandziejewicz pisze:

Tylko tak na zdrowy rozum - dlawik musi "przytrzymac" prad triaka do
jego calkowitego otwarcia.
Jak struktura bedzie calkowicie otwarta, to moze plynac prad
znamionowy ... i dlawik nie powinien sie wczesniej nasycic.
Czyli prad znamionowy powinien wytrzymac.

No dobra, moze przy strukturze otwartej w polowie juz wystarczy, bo to
w koncu tylko krotki udar.

Ale my myslimy o ladowaniu kondensatora, tu udar moze byc wiekszy i
dluzszy - to moze powinien dluzej spowalniac ?


Hm, sobie otworzylem BT136 i 137 z NXP ... chyba nie widze wskazowek
:-)

J.

Wed Aug 13, 2014 8:02 pm   

W dniu 2014-08-13 14:18, J.F. pisze:


To nie jest zachowanie regularne, kanałów może być kilka. Określenie "w
połowie" nic w tym przypadku nie znaczy.


Poszukaj w notach aplikacyjnych ST.

P.P.