Wymagania prawne dla urządzeń elektrycznych II klasy izolacji i ich konstrukcji

Mon Mar 19, 2012 11:14 pm   

Jak powszechnie wiadomo, urządzenia elektryczne wykonane w II klasie
izolacji posiadają izolację podwójną bądź wzmocnioną (będącą pod
względem wytrzymałości odpowiednikiem izolacji podwójnej). Ale czy są
jakieś przepisy, które mówią coś więcej na temat tego, na jakiej
podstawie dane urządzenie może (lub nie może) być zaliczone do II klasy
izolacji? Obudowa wykonana z materiału nieprzewodzącego nie jest
przecież żadnym wyznacznikiem, bo są zarówno urządzenia w obudowie
(częściowo) metalowej z II klasą izolacji (np. sprzęt RTV) jak też i
urządzenia w obudowie całkowicie nieprzewodzącej ale posiadające I klasę
izolacji (np. zasilacze impulsowe, choć tam pewnie bardziej chodzi o
obecność filtrów przeciwzakłóceniowych). Buduję obecnie wzmacniacz
audio, który będzie posiadal gniazdo zasilające typu IEDC (komputerowe),
ze względu na zintegrowany z nim filtr przeciwzakłóceniowy oraz fakt, że
użyty transformator toroidalny posiada ekran pomiędzy uzwojeniami, który
należy przyłączyć do PE. Chciałbym jednak wiedzieć jakie przepisy
(normy?) określają wymagania odnośnie budowy, których spełnienie pozwala
konstruktorowi danego urządzenia na nadanie mu II klasy izolacji.
--
Pozdrawiam Bad Worm badworm[maupa]post{kropek}pl
GG#2400455 ICQ#320399066

Tue Mar 20, 2012 9:24 am   

Użytkownik "badworm" <nospam@post.pl> napisał w wiadomości
news:14q2f63xtqjpm$.dlg@badworm.pl...

Wszystko jest w PN-EN 60950-1, ale nie mogę powiedzieć, ze rozumiem.
P.G.

Tue Mar 20, 2012 9:28 am   

Użytkownik "Piotr Gałka" <piotr.galka@CUTTHISmicromade.pl> napisał w
wiadomości news:4f683e9c$1@news.home.net.pl...

Uzupełnienie.
Ta co podałem dotyczy sprzętu informatycznego. Dla audio jest pewnie jakaś
inna, ale nie znam.
Trzeba poszukać tu:
http://ec.europa.eu/enterprise/policies/european-standards/harmonised-standards/low-voltage/index_en.htm
P.G.

Tue Mar 20, 2012 5:52 pm   

W dniu 2012-03-19 23:14, badworm pisze:

Ja kiedyś podobne pytanie zadałem w laboratorium podczas testów na
normę 60601 (wyroby medyczne). Odpowiedź generalnie sprowadzała się
do tego, że decyzja, czy ma być I czy II klasa to domena producenta.
To producent decyduje czy ma mieć łatwiej (izolacja pojedyncza),
a użytkownik trudniej (zasilanie uziemione), czy na odwrót.

No ale to wyroby medyczne, w innej elektronice może być inaczej.

Pozdrowienia,
MKi

Tue Mar 20, 2012 7:37 pm   

Dnia Tue, 20 Mar 2012 17:52:30 +0100, MKi napisał(a):


Czyli co, nie ma żadnych wytycznych do tego? Producent robi wedle
własnego uznania/doświadczenia i musi się tylko martwić, by konstrukcja
była na tyle solidna że w razie czego nie zabiło użytkownika?
--
Pozdrawiam Bad Worm badworm[maupa]post{kropek}pl
GG#2400455 ICQ#320399066

Tue Mar 20, 2012 7:44 pm   

Dnia Tue, 20 Mar 2012 09:28:10 +0100, Piotr Gałka napisał(a):


Chodziło mi o zbiór wymagań bądż wytycznych, raczej niezależnych od typu
urządzenia bo przecież czym się różni np. komputer z zasilaczem w I
klasie izolacji od wzmacniacza audio z taką samą klasą izolacji? Ponoć
są jakieś zalecenia/wytyczne SEP w tym temacie ale póki co nie udało mi
się ustalić nic więcej. Budowany wzmacniacz będzie użytkowany tylko
przeze mnie, po zakończeniu budowy zrobię mu pomiar rezystancji izolacji
ale zastanawia mnie jakie wymagania musiałbym spełnić od strony
formalnej żeby po rezygnacji z ekranowania w trafo i wywaleniu filtra
przeciwzakłóceniowego (bądź wymianie go na taki, który nie wymaga
podłączenia do PE) móc to urządzenie traktować jak wykonane w II klasie
izolacji. Podwójna izolacja na wszelkich przewodzących elementach
wchodzących w skład obwodu sieciowego to sprawa raczej oczywista ale co
np. z płytkami drukowanymi, gdzie występuje napięcie ~230V? Czy mogę je
montować do metalowej obudowy wykorzystując metalowe słupki dystansowe o
ile zachowam kilkumilimetrowe odstępy od ścieżek do elementów
mocujących?
--
Pozdrawiam Bad Worm badworm[maupa]post{kropek}pl
GG#2400455 ICQ#320399066

Tue Mar 20, 2012 8:26 pm   

W dniu 2012-03-19 23:14, badworm pisze:

Z tego, co widziałem (a widziałem mało), w tego typu urządzeniach część
sieciowa spełniała wymogi II klasy izolacji (np. transformator był
zamknięty w plastikowej obudowie, i sam spełniał wymogi II klasy
izolacji), i wówczas całość (ta obudowa + reszta elektroniki na niskie
napięcie) może być zamknięta w metalowej puszce i masz II klasę izolacji
.


--
Pozdrawiam
Konop

Tue Mar 20, 2012 9:19 pm   

W dniu 2012-03-20 19:37, badworm pisze:

Dokładnie tak zrozumiałem tę odpowiedź. A głoszący tę kwestię
budził moje zaufanie.

Pozdrowienia,
MKi

Tue Mar 20, 2012 9:42 pm   

On 20/03/2012 18:37, badworm wrote:

Cat I/II to chyba producent decyduje.
Cat III/IV jest zdecydowane tym, gdzie urzadzenie bedzie instalowane.


--
Jerry1111

Tue Mar 20, 2012 10:39 pm   

W dniu 2012-03-20 21:42, Jerry1111 pisze:

A jaka to jest Cat IV ???

Wed Mar 21, 2012 8:55 am   

Użytkownik "badworm" <nospam@post.pl> napisał w wiadomości
news:zahyfy3y6mja$.dlg@badworm.pl...

Próbujesz to źle interpretować. Producent decyduje, czy robi urządzenie w
klasie I czy II i potem spełnia wymogi określone w odpowiedniej normie dla
tej klasy.
P.G.

Wed Mar 21, 2012 9:50 am   

Użytkownik "badworm" <nospam@post.pl> napisał w wiadomości
news:1o9f4mnm6vgxo.dlg@badworm.pl...

Normy dla PC i dla audio są inne.
Wydaje mi się, że jakieś tam założenia początkowe są inne, co może wynikać z
historii. PC-et od zawsze mógł być łączony do kabli telekomunikacyjnych, co
pociąga za sobą konieczność zdefiniowania rodzajów obwodów
telekomunikacyjnych (TNV1, TNV2, TNV3) i dla nich wymagań co do izolacji od
innych obwodów i od użytkownika. Sprzęt audio kiedyś nie miał poza anteną
innego łącza telekomunikacyjnego.
Obecnie sprzęt audio jest coraz bardziej PC-tem i zaczyna mieć łącza
telekomunikacyjne i chyba trwają prace zmierzające do wydania jednej normy
ujednolicającej wymagania normy dla PC i tej dla audio. Ale to może potrwać
lata, bo to mogły na przykład robić inne komitety i się teraz przepychają co
do z której normy należy zastosować które zapisy (każdy pewnie broni
swojego).


O tym nie wiem nic, poza tym, że z pewnych wypowiedzi tu, jakiś czas temu,
wynikało, że SEP to może być towarzystwo wzajemnej adoracji, i nie wszystkie
wytyczne zawsze oparte na logice.


Właśnie w normach opisane są wymagane odstępy (osobno powietrzne i osobno po
powierzchni), ale o ile pamiętam to zależą od wielu czynników - na przykład
od rodzaju materiału płytki (może zdolność gromadzenia wilgoci), od
spodziewanego stopnia gromadzenia kurzu, jakości solder maski (są chyba
zdefiniowane jakieś testy ostrym narzędziem i jak OK to coś tam, a jak nie
OK to trzeba przyjąć, że solder maski nie ma), napięć, rodzajów obwodów (dla
każdej pary obwodów pewnie da się znaleźć osobną kolumnę w tabelach). A może
z typów obwodów i klasy urządzenia wynika typ izolacji, a z typu izolacji,
materiałów, klasy środowiskowej i napięć wynikają odstępy creepage i
clearance.
Nigdy nie widziałem w PC tyle kurzu, co w TV, co może się przekładać na inne
wymagania w tych normach no i jak chcą ujednolicić to jakoś to trzeba
uwzględnić.

Tu jest kalkulator odstępów dla 60950 (nigdy nie używałem, ale może za
jakieś 2 miesiące (przy następnym projekcie będę miał powód):
http://www.creepage.com/

Około 2005 próbowałem zrozumieć 60950-1 (jeszcze nie było jej po polsku).
Miałem mnóstwo wątpliwości. Zapytałem na IEEE forum: EMC-PSTC (tam są ludzie
zajmujący się bezpieczeństwem wyrobów i EMC). Gdy stwierdziłem, że już
trzeci raz czytam i nadal nic nie rozumiem to odpowiedzieli mi "welcome in
the club".
Na inne moje wątpliwości odpowiedź była taka: Literalnie rozumiejąc normę to
mam rację, ale praktyka jest odmienna.
Mam 0 praktyki, a literalnie wychodzi, że rozumiem źle.

Według mnie nie ma krótkiej odpowiedzi na Twoje pytanie. Ktoś biegle znający
normę może by potrafił od razu widząc Twoje urządzenie podać jakieś liczbowe
wartości o które pytasz.

Jeszcze coś mi się skojarzyło - z tego co pamiętam (gdzieś tak w 2007
ostatni raz zaglądałem do 60950-1), to wymagana grubość izolacji zależy też
od rodzaju materiału i chyba dla kiepskiego materiału, jego dwie warstwy o
grubości d/2 to lepiej niż jedna o grubości d - bo przy dwu raczej nigdzie
nie będzie perforacji na wylot, a przy jednej grubej będą.
Jeszcze jedno skojarzenie - generalna zasada jest taka, że przy dowolnym
pojedynczym uszkodzeniu urządzenie nadal ma być bezpieczne (czyli każda z
dwu izolacji podwójnej ma samodzielnie wytrzymać, kabel 230V musi się
trzymać na miejscu, nawet jak śrubka do której jest przykręcony się odkręci,
bo czegoś by mógł dotknąć itd. itp.)

A bezpieczeństwo wyrobu to nie tylko porażenie użytkownika (lub
przepuszczenie niebezpiecznego napięcia na kabel, gdzie na drugim końcu ktoś
może się go nie spodziewać) ale też ryzyko wywołania pożaru.
60950-1 ma ponad 250 stron i przynajmniej mi się bardzo trudno czyta.
P.G.

Wed Mar 21, 2012 11:35 am   

Witam
ZTCW to raczej powinna być mowa o klasie ochronności.


" W urządzeniach klasy ochronności I ochronę realizuje się poprzez
połączenie przewodów PE lub PEN z zaciskami ochronnymi, przez co następuje:

- szybkie zadziałanie zabezpieczeń przetężeniowych i wyłączenie zasilania,
albo

- ograniczenie napięć dotykowych do wartości uznanych za bezpieczne.



W urządzeniach klasy ochronności II ochrona jest zapewniona przez
fabryczne zastosowanie izolacji podwójnej lub wzmocnionej.

"



Czyli I klasa wymaga przewodu ochronnego, II - nie.



Jak to zakwalifikować urządzenie, że spełnia wymogi II klasy - nie wiem.

--

Pozdr

EM

Wed Mar 21, 2012 8:59 pm   

Konop <konoppo@gazeta.pl> napisał(a):

Tak był zrobiony znany niegdyś wzmacniacz Fonika HiFi WS-303, który stoi
jeszcze u mnie na półce. Obudowa w całości metalowa. Zasilanie sieciowe z
wtyczką bez uziemienia a wewnątrz transformator i "zespół" sieciowy
umieszczony w osobnej obudowie z tworzywa.
PP


--
Wysłano z serwisu Usenet w portalu Gazeta.pl -> http://www.gazeta.pl/usenet/

Thu Mar 22, 2012 9:01 pm   

On 20/03/2012 21:39, Tomasz Wójtowicz wrote:

Eeee... no przepiec oczywiscie
Nastepnym razem sie wyspie przed, a nie po czytaniu posta.

--
Jerry1111