Jak zrozumieć działanie generatora LC z tranzystorami NPN i poprawić jego stabilność?

Wed Nov 10, 2010 1:18 pm   

Witam
Czy ktoś może spojrzeć na taki generatorek LC:

http://totylkoja007.w.interia.pl/gen.bmp

Schemat jest bardzo prosty ale ja nie rozumiem jak to działa. Według opisu
generator ten może pracować w bardzo szerokim zakresie zamian L oraz C i
nie trzeba przeliczać żadnego sprzężenia zwrotnego. Zresztą ja tam nie
widzę nic do przeliczania a jedyne sprzężenie to chyba rezystor w emiterze.
Zbudowałem sobie taki generator, jedyna różnica to, że miałem tranzystory
NPN i odwróciłem zasilanie. Teraz sinus jest generowany w stosunku do +5V a
nie masy. Ale jest jedno duże ALE... Ten generator jest dość niestabilny.
Po podłączenie miernika częstotliwości potrafi podawać w kolejnych
odczytach 970 kHz, 979 kHz, 975 kHz, 988 kHz. To nie jest długotrwała
zmiana wywołana no nie wiem nagrzewaniem się. To są kolejne odczyty co 1
sek. To jest około 15% niestabilności czyli chyba nie powinno występować w
generatorze LC. Można przyjąć, że wyjątkowo źle zrobiłem płytkę i wchodzą
jakieś zakłócenia, ale przy dwóch tranzystorach to chyba ciężko aż tak
spaprać płytkę. Jest też drugi problem którego nie rozumiem. W opisie było
powiedziane że generator generuję częstotliwość według znanego wzoru:

f=1/(2*pi*(L*C)^0.5)

To też mi się nie zgadza. Zrobiłem testy mając cztery jednakowe (na poziomie
odczytu z miernika) kondensatory. Czyli to było C, 2C, 3C oraz 4C. O ile
znam się na matematyce to powinienem uzyskać następujące częstotliwości F,
F/(2^0.5), F/(3^0.5) oraz na koniec F/2 a tu klapa. Konkretnie dla ceweczki
14.4 uH i kondensatora 1500pF generował 970- 988 kHz. Ta sama cewka i 2
kondensatory czyli 3000pF generował 728 - 738 kHz zamiast wyliczonych 692
kHz. Potem dla 4500pF generował 603 - 612 kHz zamiast teoretycznych 565
kHz. Co mogłem skopać? Cewka to 46 zwojów o długości 19mm na rurce z
papieru o średnicy 13mm. W tym układzie musi być jakaś wielka pasożytnicza
pojemność czy może indukcyjność sam nie wiem. Ale to są dwa tranzystorki i
ciężko je ustawić na płytce na różne sposoby - w szczególności bardzo złe.
Musi być jakiś 'myk' którego nie rozumiem. Ktoś pomorze, rozjaśni me mroki
wiedzy?

pozdrawim MArek

Wed Nov 10, 2010 1:46 pm   

W kolektorze Q1 powinien być mały opornik ~ 10 ohm i baza Q2 powinna być
podłączona do kolektora Q1. To jest normalny multiwibrator o sprzężeniu
emiterowym, z tym, że jednym z oporów jest obwód rezonansowy. Stabilne toto
nie jest, ale ma zaletę, że generuje praktycznie zawsze, przy dowolnym
stosunku L/C. Można dać dwa zwoje jako cewkę i kondesator 1nF i poleci.
Najczęściej. Multiwibratory wybredne nie są :)

G. W.

Wed Nov 10, 2010 4:35 pm   

Ela_W wrote:

[ciach]

jest typowy gen. LC tylko multiwibrator astabilny na dwĂłch tranzystorkach
który 'synchronizuje' się do obwodu LC. Ale to dlaczego ta częstotliwość
nie dokładnie zależy od stałej LC ?
Dzięki za odpowiedz.

pozdrawiam MArek

Wed Nov 10, 2010 5:05 pm   

Użytkownik "ToTylkoJa" <marek.b@nie.chce.tego.poczta.fm> napisał w
wiadomości news:ibee3q$j5j$1@news.onet.pl...

Na 99% mam gdzieś w rupieciach bardzo podobny generator.
Miało to służyć do pomiaru L za pomocą częstościomierza i znanych C.
Nie pamiętam dokładnie (w końcu minęło ponad 30 lat) ale wydaje mi się, że w
tym co montowałem ten generator był cały objęty jeszcze sprzężeniem
zwrotnym, którego zadaniem było obniżanie napięcia zasilania samego
generatora tak, aby drgania miały odpowiednio małą amplitudę.
Myślę, że dzięki temu unika się pracy w przesterowaniu i o częstotliwości
decyduje bardziej LC niż inne parametry multiwibratora.

Jak nie zapomnę to pogrzebię dziś w rupieciach, ale przy komputerze usiądę
dopiero pojutrze.
P.G.

Wed Nov 10, 2010 7:02 pm   

Użytkownik "ToTylkoJa" <marek.b@nie.chce.tego.poczta.fm>

Taki pewny bym nie byl, trzeba by przeanalizowac lub zasymulowac.

A sprawdz przy wiekszych kondensatorach - moze twoja cewka ma duze
pojemnosci.


Zeby mozliwie dokladnie zalezala, to uklad LC powinien byc malo
obciazony impedancjami wzmacniacza.
I nie tylko o pojemnosci tu chodzi, ale tez o rezystancje
wyjsciowa - LC powinien "sam drgac", a reszta delikatnie go
doladowywac.
"Silne" zasilanie wymusi na LC dowolny przebieg.

J.

Wed Nov 10, 2010 7:30 pm   

Piotr Gałka wrote:
[ciach]


Będę z niecierpliwością cirepliwie czekał.

pozdrawiam MArek

Wed Nov 10, 2010 8:29 pm   

Też pamiętam takie urządzenie, to bodajże było w czeskim czasopiśmie Radio.
Kiedyś oglądałem przebieg takiego generatora na oscyloskopie i rzeczywiście,
sinusoidę przypominało dopiero przy obniżeniu napięcia prawie do granicy
zerwania drgań.

G.W.

Thu Nov 11, 2010 5:48 pm   

Napewno sinus?
Kolega Piotr wspomniał o przesterowaniu.
Czy oglądał Pan przebieg na oscyloskopie?

--
pozdrawiam
Sylwester Łazar
http://www.alpro.pl
http://www.rimu.pl -oprogramowanie do edycji schematów
i projektowania PCB

Thu Nov 11, 2010 5:50 pm   

Opss...
Na pewno powinienem przeprosić
S.

Thu Nov 11, 2010 9:33 pm   

Witam

Sylwester Łazar wrote:


rezystor emiterowy zniekształca przebieg. Mogę zwiększyć rezystor do
47k wtedy spada amplituda ale i tak uzyskujemy sinus.

pozdrawiam MArek

Thu Nov 11, 2010 9:42 pm   

Piotr Gałka wrote:
[ciach]


nie z 5V. Takie niskie napięcie pewnie zmienia warunki generacji drgań.
Ja zapamiętałem schemat ale bez wartości rezystancji i napięcia
zasilania, a nie pomyślałem, że musi być zasilany napięciem bliskim
napięciu złącza B-E.

pozdrawiam MArek

Thu Nov 11, 2010 11:09 pm   

Witam,

ToTylkoJa pisze:


Dla mnie wygląda na to mocno uproszczoną wersję generatora o sprzężeniu
emiterowym. Mam projekt szerokopasmowego generatora tego typu, tylko na
tranzystorach FET. Jak chcesz, mogę podesłać. W Internecie też coś
pewnie znajdziesz. Kiedyś to budowałem i coś tam nawet działało, ale o
ile dobrze pamiętam, to lepsze rezultaty uzyskiwałem na tranzystorach
bipolarnych - praktycznie z każdym generatorem tak było, nigdy nie
lubiłem BF245...
Być może układ tego generatora znajdziesz w 'Układy nadawczo-odbiorcze
dla krótkofalowców' (czy jakoś tak, chyba zielona okładka),
przedstawiono tam sporą ilość generatorów różnych typów.


--
Pozdrawiam,
Dykus.

Fri Nov 12, 2010 10:35 am   

Użytkownik "ToTylkoJA" <marek.b@nie.chce.tego.poczta.fm> napisał w
wiadomości news:ibeoep$g7o$1@usenet.news.interia.pl...

Skleroza nie boli, ale....
P.G.

Sat Nov 13, 2010 3:28 pm   

Użytkownik "ToTylkoJA" <marek.b@nie.chce.tego.poczta.fm> napisał w
wiadomości news:ibeoep$g7o$1@usenet.news.interia.pl...

Wygrzebałem go z rupieci, ale to niewiele dało - jest zmontowany w pudełku
na slajdy (jedyna łatwo dostępna obudowa wówczas) wlutowany na 8 grubych
srebrzankach tak, że widać tylko spód płytki. Producent nie pomyślał o
serwisie - demontaż grozi nadtopieniem obudowy, bo 4 grube, krótkie
srebrzanki idą do zaciśniętych w plastiku metalowych chwytaków (odzysk z
torów kolejki TT). Polutować łatwo bo po kolei, a żeby rozebrać to trzeba
wszystkie na raz.

Poszukałem więc w starych papierach i znalazłem schemat:
http://www.voila.pl/171/pr5ar/?1
(piszą, że za miesiąc zniknie).

Jest chyba starszy niż myślałem wcześniej - pochodzi z czasów, gdy
półprzewodniki były dla mnie na wagę złota - o każdym wiedziałem skąd
pochodzi i gdzie jest użyty.

Przypuszczam, że jest to schemat z którego powstał projekt płytki, ale poza
elementami normalnie zmontowanymi (których nie widzę) od spodu dolepiony
jest jeszcze jakiś mały ruski elektrolit minusem do masy, a plus ? (napisy
dawno zniknęły - przypuszczam, że 4u7 lub 10uF) i potencjometr montażowy 220
ohm użyty jako rezystor od masy do jakiegoś punktu w pobliżu wejścia i
skręcony na zero. Może on robi za R2 (według omomiarki ma 1 ohm).
O tym elektrolicie to tak myślę, że może pętla sprzężenia była niestabilna i
metodą prób i błędów udało mi się temu zaradzić (o stabilności sprzężenia
zwrotnego na pewno wiedziałem wtedy tylko tyle, że może być problemem).
Na razie nic więcej nie wiem i w tej chwili nie mam czasu.
Porównam schemat z widokiem płytki to dojdę gdzie ten elektrolit jest
dolepiony.
P.G.

Sat Nov 13, 2010 8:15 pm   

On Sat, 13 Nov 2010 15:28:34 +0100, Piotr Gałka wrote:

Wow, jesli dobrze widze - udalo ci sie zrobic ujemny rezystor :-)


BC238 - to juz nie byly takie drogie :-)

J.